Rola edukacji medialnej w społeczeństwie informacyjnym: Jak kształcić krytyczne spojrzenie na media
Społeczeństwo informacyjne, w którym obecnie żyjemy, charakteryzuje się wysokim poziomem dostępności informacji. Media odgrywają w nim kluczową rolę, dostarczając nam wiadomości na temat bieżących wydarzeń, polityki, kultury i wielu innych dziedzin życia. Jednak w dobie fake newsów i manipulacji informacyjnych, niezwykle istotne jest, aby społeczeństwo posiadało umiejętność krytycznego spojrzenia na media. Rola edukacji medialnej w tym kontekście staje się niezwykle ważna.
Obecnie każdy może stać się producentem treści medialnych. Internet, vlogi, blogi czy social media pozwoliły na rozwinięcie się ogromnej ilości informacji, często nieuwiarygodnych i niezweryfikowanych. Takie zasoby informacji wymagają od nas umiejętności selekcji i weryfikacji treści, zanim zaakceptujemy je jako prawdziwe. Edukacja medialna powinna zatem być integralną częścią programów nauczania, aby kształcić krytyczne spojrzenie na media.
Wprowadzenie edukacji medialnej do programów nauczania jest priorytetem w wielu krajach. Polscy nauczyciele również dostrzegają potrzebę takiej edukacji, ale nadal mamy jeszcze wiele do zrobienia. Wiedza na temat mediów, ich roli, funkcji, metod pracy, a także technik manipulacyjnych stosowanych w informacji powinna być przekazywana już od najmłodszych lat. Dzieci powinny uczyć się, jak korzystać z różnych źródeł informacji, jak rozpoznawać informacje prawdziwe, a także jak wykrywać manipulacje. Dostosowanie metod nauczania do współczesnych mediów i technologii jest niezbędne.
Edukacja medialna powinna opierać się na zasadzie uczenia poprzez praktykę. Dzieci powinny mieć możliwość samodzielnego tworzenia treści medialnych, jak na przykład gazetki szkolne, filmy czy podcasty. Dzięki temu zyskują umiejętności kreacji treści, a jednocześnie zdobywają wiedzę na temat procesu tworzenia i udostępniania informacji. Samodzielne tworzenie treści medialnych uświadamia dzieciom, jak łatwo jest manipulować obrazem danego zjawiska czy sytuacji. W ten sposób kształci się w nich umiejętność rozróżnienia prawdziwości informacji.
Jednym z elementów edukacji medialnej powinna być również nauka o prawach autorskich i etyce w internecie. Dzieci powinny zdawać sobie sprawę z konsekwencji swoich działań w cyfrowym świecie. Nauczyciele mają tu ogromne pole do popisu – mogą organizować warsztaty, debaty, a także zaprosić prawnika lub specjalistę od mediów społecznościowych, aby podzielił się swoją wiedzą na ten temat.
Niezwykle ważne jest również promowanie odpowiedzialnego korzystania z mediów. Dzieci powinny wiedzieć, że są odpowiedzialne za to, co publikują w internecie. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że post na Twitterze czy zdjęcie na Instagramie może mieć ogromne konsekwencje. Edukacja medialna powinna uczyć nas, jak dbać o swoje bezpieczeństwo w sieci i jak unikać pułapek związanych z nieodpowiedzialnym korzystaniem z mediów społecznościowych.
Podsumowując, rola edukacji medialnej w społeczeństwie informacyjnym nie można przecenić. Umiejętność krytycznego spojrzenia na media staje się niezwykle istotna w dobie informacyjnego zgiełku. Dlatego edukacja medialna powinna znajdować się na czele programów nauczania, aby kształcić w społeczeństwie umiejętność selekcji, weryfikacji i oceny treści medialnych. Tylko w ten sposób możliwe będzie korzystanie z mediów w sposób świadomy i odpowiedzialny.